معرفی کشور ايران
پایتخت : تهران
زبان رسمی : فارسی
زبان های منطقه ای به رسمیت شناخته شده : آذری، كردی، مازندرانی، گیلكی، بلوچ و عربی
دولت : جمهوری اسلامی
روز ملی : اول آوریل
مساحت : ۱,۶۴۸,۱۹۵ كیلو متر مربع
جمعیت:۷۴,۶۸۹,۶۳۷ نفر ( برآورد ۲۰۰۹)
تولید ناخالص ملی: ۸۳۰/۰۵۸ میلیارد دلار
تراكم جمعیت : ۴۵ نفر در هر کیلومتر مربع
نرخ رشد جمعیت : ۱/۶ درصد
نسبت افراد با سواد: ۸۴/۶ درصد
کشور ایران، با سابقه طولانی در حوزههای تمدنی ماوdراءالنهر و بینالنهرین، در قلب فلات مشهور ایران و در حوزه غربی قاره پهناور آسیا در منطقهای که اکنون به خاورمیانه شهرت دارد، واقع است. آثار باستاني و تاريخي ایران به بيش از چهار هزار سال پيش بازميگردد.
ايران تا سال 1313 در مناسبات و روابط بینالمللی با نام پرشيا در جهان شناخته ميشد با این حال پیش از آن نیز، بنابر اسناد تاريخي، شواهد، قراين، فرهنگ شفاهي، کشفیات باستانشناسی و زبانشناسی ميتوان گفت 4 نام براي كشور ايران بهكار رفته است.
ایران از شمال با كشورهاي تركمنستان، جمهوری آذربایجان، و ارمنستان و درياي مازندران، از جنوب با خليج فارس، و درياي عمان، از غرب با کشورهای عراق و تركيه و از شرق با پاكستان و افغانستان همسايه است.
ایران یکی از منحصر به فردترین کشورها از لحاظ آب و هوا است به طوري كه اختلاف دمای هوا در زمستان بین گرمترین و سردترین نقطه گاهی به بیش از۵۰ درجه میرسد. بهطور کلی ایران در منطقهای قرار گرفته است که از نظر بارندگی در سطح نیمه خشک و خشک قرار دارد.
ویژگیهای طبیعت ایران
ايران هجدهمين كشور جهان از نظر وسعت است و مساحت آن يك ميليون و 648 هزار و 195 كيلومترمربع است.
ايران به دليل موقعيت خاصش در منطقه اوراسيا از موقعيتی استراتژيك خاصي برخوردار است و همواره به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب مورد توجه بودهاست، چنانکه در روزگاران کهن بخش مهمی از جاده مبادلاتی و تاریخی ابریشم از ایران عبور میکردهاست.
ايران همچنین يكي از كشورهاي بنيانگذار و تأثیرگذار در سازمان ملل متحد، اوپك و سازمان كنفرانس اسلامي است و به دليل داشتن منابع فراوان نفت و گاز نقش مهمي در امنيت انرژي بينالمللي و اقتصاد جهاني ایفا ميكند. دین اسلام دین رسمی و مذهب شيعه مذهب رسمي ايران است.
سياست در ايران
نظام حکومتی ایران پس از سقوط نظام سلطنتي، و پیروزی انقلاب مردمی و اسلامی جمهوری اسلامیاست که براساس قانون اساسی زير نظر ولی فقيه اداره ميشود.
در سال 1368 و پس از درگذشت رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام خميني (رحمت الله علیه)، حضرت آيتالله خامنهاي ( مد ظلّه العالی ) به انتخاب مجلس خبرگان رهبری مقام ولایت فقیه و رهبري كشور را عهدهدار شدند.
فرماندهی کل قوای نظامی و انتظامی نیز براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از اختیارات مقام معظم رهبری است.
در کشور ما براساس قاعده تفکیک قوا، سه قوه مقننه، مجریه و قضائیه، به ترتیب عهده قانونگذاري، امور اجرايي و امور قضايي هستند و رئيسجمهور که عهدهدار ریاست قوه مجريه است، براي یک دوره چهار ساله با رأي
مستقيم مردم انتخاب ميشود.
رئیس جمهور فعلی کشور جناب آقای دکتر حسن روحانی است که در انتخابات ریاستجمهوری جمعه 29 اردیبهشت ۱۳۹۶ با ۲۳٬۶۳۶٬۶۵۲ رای و کسب ۵۷ درصد آرا به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.
در نظام سیاسی ایران هر شخص تنها ميتواند دو بار به صورت متوالي عهده دار ریاست جمهوری شود. .
نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی همچنین حق سؤال و استیضاح هر یک از وزیران کابینه وی را دارند.
در نظام قانونگذاری ایران، شورایی متشکل از شش حقوقدان و شش فقیه مسئولیت بررسی تطبیق قوانین مصوب مجلس با موازین اسلام و قانون اساسی را برعهده دارند، که فقهای شورای به انتخاب رهبری نظام، و حقوقدانان به پیشنهاد رئیس قوه قضائیه و رأی نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی، به عضویت این شورا در میآیند.
چنانچه مصوبات مجلس به هر دلیل مورد تأیید شورای نگهبان قرار نگیرد، این مصوبات برای تأمین نظر شورا به مجلس بازگردانده میشود، اما در موارد اختلافي ميان مجلس و شوراي نگهبان نهادی با عنوان مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون اساسی پیش بینی شده که مرکب از اعضای شورای نگهبان و وزیران مرتبط با هر مقوله و نیز جمعی از خبرگان و شخصیتهای برگزیده نظام به انتخاب و انتصاب رهبر انقلاب است و در موراد اختلافی موضوع به این مجمع ارجاع میشود و رأي مجمع تشخيص مصلحت نظام فصلالخطاب است.
همچنین در قانون اساسی شوراهایی برای اداره امور شهرها و روستاها پیشبینی شده و نمایندگان اين شوراها با رأي مستقيم مردم براي دورهاي چهار ساله انتخاب ميشوند و عهدهدار برنامه ریزی امور شهرها و روستاهای خود و انتخاب شهرداران هستند. نخستین دوره شوراهاي اسلامی شهر و روستا نیز از سال 1377 در ايران آغاز به کار کرد.
از دیگر نهادهای مهم کشوری در ایران، مجلس خبرگان رهبري است كه 86 عضو دارد و عهدهدار تشخیص مصادیق مشخص شده در قانون اساسی و انتخاب رهبر عالی نظام است. نمايندگان مجلس خبرگان نیز با رأي مستقيم مردم به تفكيك منطقه جغرافيايي انتخاب ميشوند.
از نظر ویژگیهای دموکراتیک، ایران نمونه قابل توجهی از شرکت مردم در تعیین سرنوشت خود است، به طوری که مردم ایران از فروردين سال 1358 (همهپرسي تغيير رژيم) تا آذرماه 1385(سومین دوره انتخابات شوراها) 27 بار در انتخابات مختلف شرکت کرده و رأی خود را به صندوق رأی ریختهاند.
مردم ايران
جمعيت ايران بر پايه آمار سال 1385 حدود ۷۰ میلیون و ۴۷۲ هزار نفر اعلام شده است.
ايران در سال ۱۳۱۶ ه. ش. از لحاظ تقسيمات كشوري، ابتدا به ده استان و به مرور تا سال ۱۳۸۳ به 30 استان، 362 شهرستان، 918 بخش، 2430 دهستان، 1060 شهرستان با مركزيت تهران تقسیم شده است.
تعداد شهرهای کشور در 75 به 614 شهر و در سال 85 به 1115 شهر افزایش یافتهاست.
نامهاي 30 استان ايران:
آذربايجان شرقى، آذربايجان غربى، اردبيل، اصفهان، ايلام، بوشهر، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبى، خراسان رضوى، خراسان شمالى، خوزستان، زنجان، سمنان، سيستان و بلوچستان، فارس، قزوين، قم، کردستان، کرمان، کرمانشاه ، کهکيلويه و بويراحمد، گلستان، گيلان، لرستان، مازندران، مرکزى، هرمزگان، همدان، يزد
ميانگين سني مردم ايران 25.8 سال است. اميد به زندگي براي زنان در بدو تولد 72.07 سال و براي مردان 69.12 سال است.
51 درصد از مردم ايران فارس، 24 درصد آذري، هشت درصد گيلك و مازندراني، هفت درصد كرد، سه درصد عرب، دو درصد لر، دو درصد بلوچ، دو درصد تركمن و يك درصد بقيه قوميتها هستند. 98 درصد مردم ايران مسلمان و دو درصد جمعيت هم اقليتهاي مذهبي شامل زرتشتي، مسيحي و يهودي هستند. زبان رسمي كشور فارسي است كه 77 درصد جمعيت بالاي 15 سال كشور ميتوانند به اين زبان بخوانند و بنويسند.
ارتباطات در ايران در ايران 21 ميليون و 981 هزار خط تلفن ثابت وجود دارد و 13 ميليون و 659 هزار خط تلفن همراه. راديو و تلويزيون در ايران دولتي است اما روزنامهها و خبرگزاريهاي خصوصي در ايران فعال هستند. ايران 6 هزار و 111 ميزبان اينترنتي و 18 ميليون كاربر اينترنت دارد. مکانهای گردشگری ایران در یک نگاه: تاریخ معاصر ايرانوقوع انقلاب با شدت گرفتن ناآرامی ها در سال های 1356 و 1357 و تغییر حکومت، فضای اقتصادی ایران نیز دیگرگون شد. انقلابیونی که با تمسک به استقرار عدالت اجتماعی و رفع هر گونه تبعیض، حکومت را در اختیار گرفته بودند، به مصادره و ملی کردن کارخانجات، شرکت ها و دارایی های بخش خصوصی روی آورند. شش ماه پس از انقلاب، ۲۸ بانک خصوصی و صنایع خودروسازی و تولید فلزات اساسی همچون مس، فولاد و آلومینیوم، و دارایی های ۵۱ سرمایه دار صاحب صنعت ایرانی و بستگان درجه اول آنان ملی اعلام شد. اموال ملی شده در اختیار دولت قرار گرفت و اموال مصادره شده از سوی دادگاه های انقلاب در به بنیاد مستضعفان منتقل شد تا مطابق اهداف اولیه انقلاب برای بالا بردن سطح زندگی محرومانی هزینه شود که همراهی آنها سقوط سلطنت را امکان پذیر کرده بود. اقدامات انقلابیون تازه کار، اگر چه شاخص های توزیع درآمد را برای مدتی اندکی بهبود بخشید، اما سرمایه گذاری را به شدت کاهش داد و باعث افزایش نرخ تورم و رکود اقتصادی طولانی مدت شد. تصمیم دولت به کاهش تولید نفت که از محدودیت فنی و کمبود کارشناس در استخراج آن ناشی می شد و دولت نیز برای جلوگیری از وابستگی به درآمدهای نفتی آن را تایید می کرد و اشغال سفارت امریکا که قطع همکاری با شرکت های آمریکایی و انزوای ایران در جهان را در پی داشت، منجر به افزایش کوتاه مدت قیمت نفت (۳۲ دلار) در بازارهای جهانی شد و درآمدهای ایران با وجود کاهش تولید نفت برای مدتی کوتاه افزایش یافت و به بیش از ۲۴ میلیارد دلار رسید. اقدامات دولت انقلابی باعث بهبود موقت در شاخص توزیع درآمد شد اما کاهش سرمایه گذاری و رکود و بیکاری بلند مدت را در پی آورد. جنگ هشت ساله وقوع جنگ که صادرات نفت را با مشکل رو به رو کرده بود باعث شد تا درآمدهای ارزی دولت که پس از انقلاب برای مدتی بهبود یافته بود، به ۱۰ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار در سال 1360 رسیده بود کاهش یابد و کشور را با کسری موازنه ارزی ۵/۴ میلیارد دلاری رو برو کند. در سال های آغازین دهه 1360، با افزایش دوباره قیمت نفت، اقتصاد متکی به نفت ایران یکی دو سالی رشد مثبت را تجربه کرد و نرخ تورم در سال ۱۳۶۴ به ۴/۶ درصد رسید که پایین ترین نرخ تورم در سال های بعد از انقلاب به حساب می آید. اما طولانی شدن جنگ منجر به ادامه کاهش درآمد سرانه و سرمایه گذاری شد و درآمدهای ارزی دولت در سال ۱۳۶۵ تنها به ۲/۶ میلیارد دلار رسید. کاهش درآمدهای ارزی آن چنان بودجه کشور را تحت تاثیر قرار داد که در سال پایانی جنگ کسری بودجه به نیمی از کل بودجه می رسید و و تورم به ۲۹ درصد و نرخ بیکاری به ۸/۱۵ درصد رسیده بود. در پایان جنگ کسری بودجه به بیش از نیمی از حجم کل آن می رسید و نرخ تورم به 29 درصد رسیده بود.
همسایه های ایران:
جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه
|